منظور از گره‌های معاملاتی در بورس چیست؟
گره‌های معاملاتی معمولا در بازار بورس بسیاری رخ می‌دهند. افرادی که در بازار بورس فعالیت دارند، یا آنکه تمایل دارند وارد این بازار شوند، لازم است در مورد گره معاملاتی اطلاعات لازم را به دست آورند. این که یک نماد بورسی در چه شرایطی دچار گره می‌شود، یا آنکه برای رفع آن باید چه کرد، مواردی هستند که باید به آنها توجه شود.
گره معاملاتی به وضعیتی گفته می‌شود که شرایط زیر را دارا باشد:
- در آن یک نماد معاملاتی با وجود برخورداری از صف سفارش خرید یا فروش در پایان جلسه معاملاتی حداقل معادل یک برابر حجم مبنا برای شرکت‌هایی با تعداد سهام ۳ میلیارد و بیشتر و دو برابر حجم مبنا برای سایر شرکت‌ها به علت عدم تقارن قیمت‌های درخواست خرید و فروش، حداقل به مدت ۵ جلسه معاملاتی مورد معامله قرار نگیرد یا متوسط معاملات روزانه آن در این دوره – به استثنای معاملات در بازار معاملات عمده – کمتر از ۵% حجم مبنا باشد.
- کلیه معاملات یک نماد معاملاتی در ۵ جلسه معاملاتی متوالی در سقف دامنه نوسان روزانه قیمت باشد.
- کلیه معاملات یک نماد معاملاتی در ۵ جلسه معاملاتی متوالی در کف دامنه نوسان روزانه قیمت باشد. منبع
منظور از گره‌های معاملاتی در بورس چیست؟
تمام افرادی که در حوزه بورس فعالیت می‌کنند، یا آنکه تمایل دارند وارد این حوزه شوند، بدون تردید نام اصطلاح گره‌های معاملاتی را شنیده‌اند. برخی از نمادها بسته به شرایط خاصی ممکن است دچار گره شوند. این نمادها پس از کسب شرایط مطلوب، مشمول دستورالعمل رفع گره معاملاتی قرار خواهند گرفت. اما آیا می‌دانید منظور از این گره‌ها در بازار بورس چیست؟
طبق ماده 25 دستورالعمل معاملاتی سازمان بورس، زمانی نماد یک شرکت در بازار بورس دچار گره‌های معاملاتی می‌شود، که حداقل به مدت 5 روز این شرکت در صف خرید یا صف فروش قرار گرفته باشد. به این طریق حجم معاملات این نماد به شدت کاهش یافته و پایین خواهد آمد. در اصل می‌توانیم این مسئله را چنین مطرح کنیم، که وقتی تقاضا برای یک سهم در بورس بالا باشد، نماد مورد نظر در صف خرید قرار می‌گیرد.
در حالی که اگر تقاضا برای عرضه نماد یک سهام در بازار بورس بیشتر باشد، این نماد درگیر صف فروش خواهد شد. پس به طور کلی گره‌های معاملاتی با صف‌های خرید و فروش ارتباط دارند، و در هر دو حالت نیز ایجاد می‌شوند.
آیا می‌توان گره معاملاتی در بورس را رفع کرد؟
گره های معاملاتیمسلما می‌توان با انجام برخی فرایندها گره معاملاتی سهام را به راحتی رفع نمود. اما بهتر است این نکته را بدانید که اصولا گره معاملاتی بیشتر برای نمادهایی رخ می‌دهد، که تعداد سهام های آنها 3 میلیارد یا بیشتر باشد. پس از آن نیز حجم معاملات روزانه این سهام‌ها کمتر از حجم مبنا باشند. در حالت دیگر نیز گره‌های معاملاتی زمانی ایجاد می‌شوند که تعداد سهام کمتر از 3 میلیارد باشد.
البته در یک حالت سوم دیگری نیز ممکن است نماد بورسی شرکتی دچار گره شود. آن هم زمانی است که حجم معاملات نمادی در یک دوره مشخص، کمتر از 5 درصد حجم مبنا شود. در چنین حالت‌هایی لازم است تغییراتی در نحوه سفارش گیری نماد مورد نظر انجام شود. تا بتوان اقدام به رفع گره معاملاتی نمود.
پس نحوه رفع گره از سهام نیاز به انجام برخی تغییرات دارد. اولین تغییری که لازم است برای رفع گره‌های معاملاتی انجام شود، تغییر دادن وضعیت دامنه نوسان مجاز است. به گونه‌ای که خریداران و فروشندگان قادر باشند اقدام به انجام معامله در قیمت های بالاتر و پایین‌تر نمایند. تغییرات دامنه نوسان به این صورت است، که مثلا دامنه نوسان قیمت را از 5 درصد به 10 درصد تغییر دهید.
زمانی که نماد در یک باره منفی ده یا مثبت ده قرار گیرد، مجددا دامنه نوسان در همان 5 درصد قرار خواهد گرفت. مثلا تصور کنید نمادی دچار گره معاملاتی شده باشد و قیمت این نماد در زمان گره 1000 تومان باشد. برای رفع گره معاملاتی این نماد، لازم است دامنه نوسان آن 2 برابر گردد. یعنی می‌توان در معامله از مثبت 10 یا منفی 10 درصد استفاده کرد و با قیمت‌های 900 یا 1100 تومان اقدام به انجام معامله نماد کرد.
چگونه متوجه گره معاملاتی نماد بورسی شویم؟
نمادهایی که در موقعیت گره‌های معاملاتی قرار می‌گیرند و توسط ناظر تایید می‌شوند، در سایت رسمی سازمان بورس و اوراق بهادار منتشر می‌شوند. می‌توانید اطلاعیه این نمادها را در سایت سازمان بورس مشاهده کنید. این نکته را همیشه در نظر داشته باشید که نظر ناظر بازار نسبت به تمام قوانین و دستورالعمل‌هایی که در سازمان بورس و اوراق بهادار وجود دارد، ارجحیت دارد.
یعنی ممکن است در برخی موارد یک نماد بورسی بیش از 5 روز در حالت گره معاملاتی قرار گیرد، اما ناظر رفع گره معاملاتی را اعلام نکند. این که چه نمادی درگیر مسئله گره معاملاتی شده است یا آنکه زمان رفع گره این نماد چه زمانی است، همگی در حیطه اختیارات ناظر بازار است. تنها ناظر می‌تواند گره‌های معاملاتی را رد یا تایید کند.
برای آنکه بدانید چه نمادهایی مشمول گره معاملاتی شده اند، لازم است تا انتهای ساعت کاری معاملاتی منتظر بمانید تا وضعیت نمادها مشخص شود. زیرا سازمان بورس با استفاده از نرم افزاری که در اختیار دارد، نمادهایی که مشمول گره معاملاتی شده‌اند را فیلتر می‌کند. پس از آن به روش‌های مختلفی این مسئله به اطلاع سهامدارانی که در بازار بورس فعالیت می‌کنند خواهد رسید.
سهامداران زیادی برای کسب اطلاع از گره‌های معاملاتی به کارگزاری‌های مختلف مراجعه می‌کنند. اما برخی دیگر با مراجعه به سایت سازمان بورس یا مراجعه به پیام‌های ناظر بازار در سایت سایت tsetmc.com در مورد نمادهایی که دچار گره معاملاتی شده‌اند، اطلاعات به دست می‌آورند.
چه شرکت‌هایی مشمول رفع گره‌های معاملاتی می‌شوند؟
زمانی که در مورد مفهوم گره معاملاتی اطلاعات مناسبی به دست آورید، قادر خواهید بود در مورد این که چه شرکت‌هایی مشمول رفع گره معاملاتی می‌شوند نیز، اطلاعاتی به دست آورید. معمولا لیست شرکت‌هایی که مشمول رفع گره معاملاتی می‌شوند توسط توسط بازار بورس استخراج می‌شود. پس از آن تا پیش از آغاز روز معاملاتی بعدی، از طریق سامانه پیام های ناظر بازار در اختیار سهامداران قرار می‌گیرد.
همانطور که بیان نمودیم، طبق قانون شرکت‌هایی که حداکثر به مدت 5 روز کاری دچار گره معاملاتی شده باشند، نیاز به رفع گره خواهند داشت. اما ممکن است در برخی از نمادها این قانون مد نظر قرار نگیرد. از این رو این شرکت‌ها مشمول قانون رفع گره‌های معاملاتی نیز نخواهند شد. ناظر بازار برای آنکه بتواند تایید کند که آیا نماد شرکتی مشمول رفع گره معاملاتی قرار می‌گیرد یا خیر، به نسبت P/E سهم توجه می‌کند.
اگر حجم صف نماد ساختگی باشد یا مشکوک به نظر آید، نماد مشمول رفع گره معاملاتی نخواهد شد. این مسئله باید توسط ناظر بازار بررسی و تایید شود. سهامدارانی که در چنین شرایطی قرار می‌گیرند، می‌توانند با بررسی‌های لازم موقعیت نمادهای بورسی را تشخیص دهند. در نهایت نیز بهترین زمان را برای انجام معامله خود انتخاب نموده و سود خوبی از بازار بورس به دست آورند.
در صورتی که گره‌های معاملاتی به درستی تشخیص و رفع آنها اجرا شود، می‌توان بررسی کرد که آیا این مسئله به نفع بازار سرمایه است یا خیر. زیرا این فرایند می‌تواند به نقد شوندگی سهام‌ها کمک زیادی نموده و از بروز افت‌های مصنوعی و سفته بازی در قیمت سهام نیز جلوگیری نمایند. در نهایت نیز رفع گره معاملاتی می‌تواند از سهامداران خرد در برابر دلالان سهام محافظت کند.
منبع انگلیسی جهت کسب اطلاعات بیشتر : .nasdaq
دیدگاهتان را بنویسید