تبدیل حق تقدم به سهم چیست ؟ | خرید حق تقدم

تبدیل حق تقدم به سهم یکی از مسائل مهمی است، که بسیاری از سهامداران در مورد آن اطلاعات و دانش کافی ندارند. در حالی که اگر در مورد حق تقدم سهام اطلاعات داشته باشند می توانند بهترین سود را از این موقعیت بازار به دست آورند. البته برخی از سهامدارن نیز ممکن است دچار ضرر و زیان شوند.

تبدیل حق تقدم به سهم چگونه انجام می شود؟

تمامی شرکت های فعال در بازار بورس زمانی که تصمیم می گیرند اقدام به افزایش سرمایه خود نمایند، به نسبت دارایی هایی که سرمایه گذاران در شرکت دارند، به آنها حق تقدم سهام داده می شود. تا قدرت تصمیم گیری سهامداران در امور شرکت حفظ گردد. تبدیل حق تقدم به سهم یکی از مسائل مهمی است که ذهن تمام سهامداران را به خود مشغول می کند.

حق تقدم از زبانی دیگر 

این که آیا سرمایه گذاران قادر هستند گواهی حق تقدم خود را به سهم تبدیل کنند یا خیر. شرکت ها پس از تصویب افزایش سرمایه خود توسط مجمع افزایش سرمایه، گواهی حق تقدم به سهامداران خود می دهند، که با پر کردن این گواهی، آنها قادر خواهند بود مقدار مشخصی از سهام افزوده شده به شرکت را به عنوان قیمت اسمی خریداری نمایند.

شرکت ها اصولا به منظور پرداخت بدهی ها، بالا بردن سطح تقاضای سهام خود در بورس، تامین مالی پروژه های خود و موارد دیگر اقدام به افزایش سرمایه خود می نمایند. اما این افزایش سرمایه منجر می شود که سهم سهامداران در شرکت کاهش یافته و قدرت نفوذ آنها در تصمیم گیری نیز کاهش یابد. با تبدیل حق تقدم به سهم، سهامداران قادر خواهند بود قدرت خود را در شرکت همچون گذشته حفظ کنند.

منظور از حق تقدم چیست؟ 

حق تقدم سهم در اصل به منظور حفظ منافع سهامداران فعلی شرکت، به صورت قانونی وضع می شود. همانطور که در قانون تجارت ایران بیان شده است، زمانی که شرکتی اقدام به فروش سهام جدید خود می نماید، سهامداران فعلی برای خرید سهام در اولویت قرار دارند. این اولویت سهامداران فعلی برای خرید سهام، در اصل حق تقدم سهم گفته می شود.

حق تقدم در بورس نیز به همین منوال است. یعنی سهامدارانی که از جمله سهامداران فعلی شرکت های بورسی هستند، در زمان افزایش سرمایه برای خرید سهام در اولویت قرار دارند. این افراد می توانند با تبدیل حق تقدم به سهم اقدام به خرید سهام جدید شرکت ها در بورس نمایند. با این فرایند سهامداران فعلی شرکت ها همچون گذشته می توانند منافع خود را در شرکت حفظ کنند.

بهتر است این نکته را در نظر داشته باشید، که برای دریافت گواهی حق تقدم و تبدیل حق تقدم به سهم نیازی به شرکت سهامداران در مجمع افزایش سرمایه شرکت ها نیست. تنها افرادی که پیش از برگزاری مجمع افزایش سرمایه اقدام به خرید سهام شرکت نموده باشند، می توانند از این حق برخوردار گردند.

نحوه فروش حق تقدم و تبدیل حق تقدم به سهم به چه صورت است؟ 

نحوه فروش حق تقدم بسته به مبلغ گواهی به شکل خاصی انجام می شود. سهامدارانی که دارای گواهی حق تقدم هستند، لازم است مبلغی معادل ارزش اسمی گواهی پرداخت نمایند. در ایران ارزش اسمی هر سهمی معادل 1000 ریال بوده و به ازای هر گواهی حق تقدم، و پرداخت مبلغ ارزش اسمی، به سهامداران سهم تعلق می گیرد.

در صورتی که سهامداران تمایل به تبدیل حق تقدم به سهم داشته باشند، باید در زمان تعیین شده اقدام به پرداخت 1000 ریال به شرکت نمایند. زمانی که افزایش سهام شرکت نزد سازمان بورس به ثبت رسید، به صورت اتوماتیک حق تقدم سهامداران به سهام عادی آنها تبدیل می شود. البته باید به این نکته نیز اشاره کنیم که این پروسه زمان بر بوده، و معمولا بین 3 تا 6 ماه طول خواهد کشید.

برخی از سهامداران وجود دارند که ممکن است تمایلی به تبدیل حق تقدم به سهم نداشته باشند. این دسته از افراد می توانند در بازار بورس اقدام به فروش حق تقدم خود نمایند. از سوی دیگر نیز اگر سهامداران در زمان تعیین شده اقدام به تبدیل حق تقدم خود به سهام نکردند، شرکت اقدام به فروش سهام آنها با قیمت روز می نماید. پس از آن اختلاف قیمت سهام را به حساب سهامداران واریز می کند.

دامنه نوسان حق تقدم به چه صورت است؟ 

معمولا دامنه نوسان حق تقدم شرکت ها، 2 برابر دامنه نوسان سهام عادی در بازار بورس است. به این صورت که نماد حق تقدم در چند روز می تواند مثبت ده یا منفی ده درصد نسبت به قیمت پایانی سهام در روز گذشته شود. سهامدارانی که تمایل به تبدیل حق تقدم به سهم خود دارند، لازم است حتما به این مسئله توجه ویژه ای داشته باشند.

در این صورت می توانند ریسک حق تقدم سهام را نسبت به سهم عادی کاهش دهند. زیرا حق تقدم سهام در حالت کلی در یک روز قادر است تقریبا 20 درصد نوسان قیمت داشته باشد. در حالی که دامنه نوسان سهام عادی در یک روز تنها می تواند 10 درصد نوسان قیمت داشته باشد. زمانی که حق تقدم سهام منتشر می شود، سهام شرکت با کاهش قیمت مواجه می شود که این مسئله نیز افزایش تقاضا را برای سهام به همراه خواهد داشت.

از سوی دیگر نیز زمان پذیره نویسی و تبدیل حق تقدم به سهم تقریبا 2 ماه به طول می انجامد. ممکن است در این مدت زمان قیمت سهام دچار تغییر شده و از حالت صعودی به حالت نزولی تبدیل شود. که این مسئله برای سهامدار زیان زیادی به همراه خواهد داشت. از این رو لازم است سهامداران به دامنه نوسان قیمت بازار توجه زیادی نمایند.

میزان سودآوری حق تقدم به چه صورت است؟

از آنجایی که حق تقدم سهام دارای دامنه نوسان بیشتری نسبت به سهام عادی است، پس از ریسک معاملاتی بیشتری نیز برخوردار خواهد بود. نوسان دو برابری قیمت حق تقدم، هم می تواند منجر به سودآوری حق تقدم شود و هم می تواند منجر به ضرر و زیان جبران ناپذیری برای سهامدار گردد. این که سهامدار بتواند از چنین موقعیت بیشترین سود را به دست آورد یا زیان کند، بستگی به آشنایی او با بازار بورس خواهد داشت.

سهامدارانی که می دانند چه زمانی بهترین موقعیت برای ورود به بازار است، و یا آن که بهترین زمان خروج از بازار چه موقع است، می توانند از تبدیل حق تقدم به سهم سود خوبی به دست آورند. پس مهارت و دانش سهامدارانی که در بازار بورس اقدام به انجام معامله می نمایند، در میزان موفقیت و کسب سود سهامداران تاثیر گذار است.

افرادی که تمایل دارند اقدام به خرید حق تقدم سهام نمایند نیز،باید از اطلاعات و تجربه کافی در این زمینه داشته باشند. در غیر این صورت قادر نخواهند بود از این موقعیت سود خوبی به دست آورند.

منظور از خرید حق تقدم سهام چیست؟

زمانی که شرکت تصمیم می‌گیرد سرمایه خود را افزایش دهد تعداد سهام های آن نیز افزایش خواهد یافت.  در چنین حالتی هر برگه سهام جدیدی که آورده شرکت را افزایش می دهد، طبق مبلغ تعیین شده به فروش رسیده و مبلغ آن به حساب شرکت واریز خواهد شد. البته لازم به ذکر است که در چنین شرایطی  تمام سهامداران قبلی قادر هستند درصد مالکیت خودشان را در شرکت حفظ کنند.

مثلاً اگر یکی از سهامداران پیش از افزایش سرمایه شرکت، دارای سهم ۵ درصد باشند می توانند بعد از افزایش دارایی نیز همان ۵ درصد سهم خود را در شرکت حفظ کنند.  برای این کار لازم است از خرید حق تقدم سهام خود استفاده نموده و نسبت هر حق تقدم را بپردازند. برای خرید حق تقدم کافیست 100 تومان به ازای حق پردازند تا مالکیت خود را نسبت به سهامی که در شرکت دارد حفظ کنند.

تصور کنید سرمایه گذاری در شرکت دارای ۵ درصد سهام باشد، سهامدار پس از افزایش سرمایه شرکت اگر بخواهد پنج درصد سهام خود را حفظ کند باید اقدام به خرید حق تقدم نمایند. مثلاً 5 درصد سهام شرکتی  در واقع ۵۰ سهم از این شرکت به شمار می رود. اگر شرکت با افزایش سرمایه مواجه شود سهامداری که می‌خواهد همان ۵ درصد سهام خود را حفظ کند باید 100سهم از شرکت را در اختیار بگیرد.

در چنین شرایطی سهامدار از خرید حق تقدم استفاده نموده و همچنان سرمایه خود را در شرکت ۵ درصد حفظ می کند. اما در صورتی که چنین قصدی نداشته باشد می تواند از این حق تقدم خود استفاده نکند.

نحوه خرید حق تقدم و نحوه  فروش حق تقدم استفاده نشده

در چه حالتی این سوال پیش می آید که چگونه می توان اقدام به خرید حق تقدم نمود و یا آنکه در صورت عدم استفاده آن را به دیگری واگذار کرد؟ طبق قانون شرکت ها زمانی که حق تقدم به سبد سهام داران اضافه گردید آنها تنها دو تا سه روز زمان دارند تا تصمیم بگیرند آیا قصد دارند از آن استفاده کنند یا خیر.

در صورتی که سهامداری به هر دلیلی تمایل نداشته باشد از حق تقدم سهام خود استفاده کند، می‌تواند آن را به دیگری واگذار نماید. نحوه فروش حق تقدم استفاده نشده در هر شرکت شرایط خاص خود را دارد.  به طور کلی سهامدارانی که از خرید حق تقدم خود استفاده می کنند، و در مهلت تعیین شده مبلغ مورد نظر برای خرید این سهام ها پرداخت می‌کنند، قادر هستند سهام خود در شرکت را افزایش دهند. اما منظور از افزایش سهام در اصل حفظ کردن اصل سهام قبل خود است.

حق تقدم های استفاده نشده در واقع حق تقدم هایی هستند که سهامدار در مهلت تعیین شده آنها را استفاده نکرده است تا بتواند سهام خود را حفظ کند. این حق تقدم ها در انتهای مهلت تعیین شده به حراج گذاشته می شوند و پس از آنکه کارمزد تعیین شده برای آنها کسر گردید، و مبلغ حاصل از حراج آنها به حساب سهامداران واریز می شود.

آیا میتوان اقدام به تبدیل حق تقدم به سهام نمود؟

نحوه تبدیل حق تقدم به سهام به این صورت است اگر سهامداری در مهلت مقرر با پرداخت ۱۰۰ هزار تومان  از حق تقدم خود استفاده نکند، پس از آن که شرکت افزایش سهام خود را در سازمان بورس به ثبت رساند، این حق تقدم ها به صورت اتوماتیک به سهام های عادی در بورس تبدیل می شوند. البته لازم به ذکر است که این پروسه زمان زیادی برده و ممکن است سه تا شش ماه طول بکشد.

فرم استفاده از حق تقدم از چه سامانه ای تهیه می شود؟

برای آنکه بدانید چگونه می توانید از خرید حق تقدم خود استفاده نمایید، کافیست به سامانه استعلام حق تقدم مراجعه نموده و فرم استفاده از حق تقدم را بررسی کنید. سهامداران بسیاری هستند پس از استعلام حق تقدم خود اقدام به فروش آن در بازار بورس می نماید با این روش سهمی که با افزایش دارایی های شرکت به آنها تعلق گرفته است را، به فروش می رسانند.

بسیاری از سهامداران با این سوال مواجه می شوند، که آیا نماد حق تقدم را میتوانند همیشه خرید و فروش کنند؟ باید بگوییم خیر. خرید حق تقدم و فروش آن تنها در یک مدت زمان مشخص امکان پذیر است. پس نمی‌توان آن را همیشه مورد معامله قرار داد.

فرمول محاسبه قیمت حق تقدم به چه صورت است؟

برای خرید حق تقدم ابتدا لازم است قیمت حق تقدم محاسبه شود برای این فرآیند فرمول خاصی در نظر گرفته شده است. این فرمول به صورت زیر بوده و تمام سهامداران پیش از خرید یا فروش حق تقدم باید قیمت حق تقدم را مورد محاسبه قرار دهند:

در حال حاضر نوسان قیمت حق تقدم ها نسبت به سهام های عادی دو برابر است. از این رو می توانیم بگوییم که قیمت حق تقدم ها ممکن است منفی ۱۰ درصد یا مثبت ۱۰ درصد شود. یعنی در این دو درصد نوسان دارد. افرادی که ریسک پذیری بیشتری دارند معمولاً در بازه های زمانی کوتاه اقدام به خرید حق تقدم و یا فروش آن می نماید.

با این حساب اگر شما جزو افراد تازه وارد به بازار بورس هست بهتر است از نوسانات حق تقدم در بازار بورس برای خرید سهام استفاده نکنید. زیرا این مسئله می‌تواند ریسک زیادی برای شما در پی داشته باشد.

کسب اطلاعات بیشتر در سایت : codeboursi